การสอบเทียบ (Calibration) เป็นกระบวนการที่มีความสำคัญในอุตสาหกรรมและห้องปฏิบัติการทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นด้านวิทยาศาสตร์ การแพทย์ วิศวกรรม การผลิต และอุตสาหกรรมอื่น ๆ ที่ต้องใช้เครื่องมือวัด ความแม่นยำของเครื่องมือเหล่านี้มีผลโดยตรงต่อคุณภาพของผลิตภัณฑ์ Calibration ความปลอดภัยของกระบวนการ และความน่าเชื่อถือของผลลัพธ์ที่ได้ การสอบเทียบเป็นวิธีการที่ใช้
ในการตรวจสอบและปรับค่าของเครื่องมือวัดให้สามารถให้ค่าที่ถูกต้องและแม่นยำตามมาตรฐานที่กำหนด ซึ่งมาตรฐานเหล่านี้อาจเป็นมาตรฐานระดับสากล Calibration ระดับประเทศ หรือมาตรฐานที่กำหนดขึ้นภายในองค์กรเองกระบวนการสอบเทียบเริ่มต้นจากการเลือกเครื่องมือที่ต้องการสอบเทียบ ซึ่งอาจเป็นเครื่องมือที่ใช้ในห้องปฏิบัติการ เครื่องมือทางการแพทย์ Calibrationหรืออุปกรณ์ในสายการผลิตที่ต้องการความแม่นยำสูง จากนั้นต้องกำหนดมาตรฐานอ้างอิงที่เหมาะสมเพื่อใช้เป็นเกณฑ์ในการเปรียบเทียบ
สภาพแวดล้อมที่ใช้ในการสอบเทียบต้องมีความเสถียร
โดยทั่วไปแล้ว มาตรฐานอ้างอิงต้องมีระดับความแม่นยำสูงกว่าเครื่องมือที่ต้องการสอบเทียบอย่างน้อย 4 เท่าขึ้นไป เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีความคลาดเคลื่อนที่เกิดจากมาตรฐานอ้างอิงเองเมื่อเลือกมาตรฐานอ้างอิงแล้ว Calibration ต้องดำเนินการสอบเทียบตามขั้นตอนที่กำหนด ซึ่งมักเริ่มจากการเตรียมความพร้อมของเครื่องมือและสภาพแวดล้อมที่ใช้สอบเทียบ โดยต้องตรวจสอบว่าเครื่องมืออยู่ในสภาพที่พร้อมใช้งาน ไม่มีความเสียหายหรือการเสื่อมสภาพที่อาจส่งผลต่อความแม่นยำ นอกจากนี้ Calibration สภาพแวดล้อมที่ใช้ในการสอบเทียบต้องมีความเสถียรและควบคุมปัจจัยที่อาจมีผลต่อค่าที่วัดได้ เช่น อุณหภูมิ ความชื้น
และแรงดันอากาศ Calibration ซึ่งมีผลต่อความแม่นยำของเครื่องมือวัดโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเครื่องมือที่มีความไวสูงขั้นตอนต่อไปคือการสอบเทียบโดยการเปรียบเทียบค่าที่วัดได้จากเครื่องมือกับค่าของมาตรฐานอ้างอิง ซึ่งอาจทำได้โดยการใช้เครื่องมือวัดมาตรฐานหรือการใช้ค่าทางทฤษฎีที่คำนวณได้จากกฎทางฟิสิกส์หรือเคมี Calibrationการบันทึกค่าที่วัดได้และค่าของมาตรฐานอ้างอิงจะถูกนำมาเปรียบเทียบกันเพื่อคำนวณหาความคลาดเคลื่อนหรือค่าความผิดพลาด หากค่าที่วัดได้มีความคลาดเคลื่อนเกินกว่าขอบเขตที่ยอมรับได้
เครื่องมือที่มีความไวสูงหรือใช้งานในกระบวนการที่มีความสำคัญ
เมื่อการสอบเทียบเสร็จสิ้น จะต้องทำการบันทึกข้อมูลและจัดทำรายงานการสอบเทียบ รายงานนี้ควรประกอบด้วยข้อมูลที่สำคัญ เช่น หมายเลขประจำเครื่องมือ วันที่สอบเทียบ มาตรฐานอ้างอิงที่ใช้ วิธีการสอบเทียบ ค่าที่วัดได้ก่อนและหลังการปรับแต่ง และการวิเคราะห์ผลลัพธ์ รายงานการสอบเทียบเป็นเอกสารที่มีความสำคัญสำหรับการตรวจสอบย้อนกลับ Calibration Services และยังใช้เป็นหลักฐานยืนยันความถูกต้องของการวัดในอนาคต การสอบเทียบเครื่องมือวัดต้องดำเนินการเป็นระยะตามกำหนดเวลาที่เหมาะสม ขึ้นอยู่กับประเภทของเครื่องมือ ความถี่ในการใช้งาน และระดับความแม่นยำที่ต้องการ Calibration โดยทั่วไป เครื่องมือที่มีความไวสูงหรือใช้งานในกระบวนการที่มีความสำคัญต่อคุณภาพของผลิตภัณฑ์ควรได้รับการสอบเทียบบ่อยครั้งกว่าปกติ ในขณะที่เครื่องมือที่มีความเสถียรสูงอาจต้องสอบเทียบน้อยกว่าตามข้อกำหนดของแต่ละองค์กร